Ik start de post graag met het gekende plaatje: "Yellow Submarine" van The Beatles. Een vrolijk deuntje waar ik mijn thuisbubbel in herken. Afgelopen zondag was het Moederdag, dat werd gevierd met mijn mama, liefje, Hugo, zus, schoonbroer en kleine Lowie. We hadden een goede tijd in onze afgesloten social distancing duikboot.
Na al het opzoekwerk heb ik veel interesse gekregen in ziektes op zee. Het leek me dan ook een goed idee om verder te gaan in dit thema. De woeste golven brachten niet enkel scheurbuik met zich mee. Er waren vele andere. Vandaag richt ik mij op gele koorts.
Yellow Fever
Toen ontdekkingsreizigers de wereld verkenden kregen ze te maken met ziektes en virussen die nog steeds actueel zijn zoals gele koorts. Een ziekte die veel levens kost, naar schatting 29.000 tot 60.000 per jaar. Het is een virusinfectie die door steek- muggen wordt overgebracht, vooral bij mensen en dieren in tropische streken. Net zoals bij malaria brengt de steekmug het virus van een ziek iemand over op een gezond iemand.
Gele koorts onder de microscoop.
Symptomen
Een dag of drie na de infectie wordt de patiënt plotseling ziek. Je krijgt symptomen als buikpijn, spierpijn, koorts en geelzucht. Een pijnlijk ziektebeeld. De koorts is de volgende dag vaak verdwenen. Is dit niet het geval komt de dag daarna de misselijkheid en braken terug. Dit is de tweede fase. Je lever en nieren werken niet meer, je krijgt bloedingen in je ogen, oren en mond. In lichte gevallen ervaar je dus enkel koorts en spierpijn. Bij een dodelijk geval veroorzaakt het lever- en nierfalen. Gele koorts is een zeer ernstige, in vele gevallen dodelijke ziekte, voornamelijk gekenmerkt door koorts en geelzucht. Ongeveer 30% van de mensen die besmet worden overlijden. Als je in de kritieke fase beland is de ziekte vooral te herkennen aan de gele schijn van je huid en verkleuring in troebele ogen. Dit is het effect van geelzucht. In dit geval stijgt het bilirubine in het bloed, de afvalstoffen van rode bloedcellen.
Yellow Jack
In 1644 werd een eerste uitbraak gedocumenteerd in het Afrikaanse continent Barbados. De ziekte vond dus zijn roots in Afrika. Ontdekkingsreizigers, slavenhandelaren en kolonisten brachten in de zeventiende eeuw gele koorts mee naar de Nieuwe Wereld. De ziekte verspreide zich als een lopend vuurtje en liet veel schade na in de Brazilliaanse stad Recife tot aan het Amerikaanse stadje Boston in de periode van 1685 tot 1691. Eenmaal het virus belandde in Noord en Zuid-Amerika ontstond er systematisch om de zoveel jaren een epidemie met honderden doden.
Recife in Brazilië anno 2020.
Pas in de negentiende eeuw waren vooral de havensteden van Amerika getroffen. Zij gaven een andere titel aan deze ziekte: 'Yellow Jack", vanwege de gele vlaggen waar schepen mee vaarden als ze in quarantaine werden gehouden door gele koorts. Het dodenaantal daar overtrof het aantal geïmporteerde slaven uit Afrika. Handelsactiviteit werd uitgebreid, er woedde oorlog tussen Spanje en Amerika in 1898, gele koorts bereikte toen ook Europa. Militairen stierven door de ziekte en niet op het oorlogveld dus richtte een legerarts genaamd George Sternberg een commissie op: Yellow Fever Comission. Dankzij hun testen werd duidelijk dat muggen de ziekte overbrengen op de mens.
Dit onderzoek komt niet zonder gevaar. Verschillende wetenschappers sterven zelf aan de ziekte tijdens hun reizen in Afrika om de ziekte te bestuderen. Toch slagen ze erin om het virus te isoleren en gerichter onderzoek kunnen uitvoeren.
Dit onderzoek komt niet zonder gevaar. Verschillende wetenschappers sterven zelf aan de ziekte tijdens hun reizen in Afrika om de ziekte te bestuderen. Toch slagen ze erin om het virus te isoleren en gerichter onderzoek kunnen uitvoeren.
17-D
Naast Europese wetenschappers werkt ook een Afrikaanse viroloog Theilier en zijn begeleider Andrew Sellards aan een vaccin in 1928. Er werd door hen vastgesteld dat de ziekte een virus is. Dat zowel de Amerikaanse als Afrikaanse variant identiek zijn. Testen uitvoeren op mensen was onethisch dus werden muizen het slachtoffer. Hun werk leverde resultaat: na het toedienen van een kleine dosis van het virus kon je de patiënt immuniteit geven. Theiler raakte zelf besmet maar hij herstelde en werd immuun. In 1932 bracht men het nieuws dat er een oplossing is gevonden, het vaccin werkt! Jammer genoeg raakte de langverwachte vaccin pas in 1937 in de handen van de bevolking. Het vaccin kreeg de naam 17-D.
Dit vaccin wordt nog steeds gebruikt en kan dus je leven redden. De eenmalige inenting geeft je bescherming voor je hele leven. Om verspreiding van de ziekte te voorkomen worden in sommige landen vaccinaties verplicht. Risico op besmetting is nog steeds het grootst in Afrika en Zuid-Amerika.
Elfantiase
Jan Huygen van Linschoten was een Nederlandse ontdekkingsreiziger. Hij ontdekte rond 1590 een plekje genaamd Goa in India. Daar leerde hij een verschrikkelijke tropische ziekte kennen: olifantsziekte, die wordt veroorzaakt door de beet van een mug. In de darm van de mug leeft een worm, als die mug steekt bereiken larven je bloedvaten waardoor je bloedsomloop blokkeert. Dan wordt het chaos: één of beide benen zwellen op in grote proportie. Er is ook een hogere kans op koudvuur: een infectie van de spieren door een bacterie.Rotbeest
Het valt niet te ontkennen, muggen zijn rotbeesten. Een groot deel van tropische ziektes wordt overgedragen door dit vliegende insect. Niet enkel gele koorts maar ook malaria, dengue, zika.. Het is dus belangrijk om in bepaalde gebieden je extra goed te beschermen. Een warmer klimaattype brengt grote verantwoordelijkheid en risico's met zich mee. De natuur kan meedogenloos zijn, dat voelen we in deze tijd het hardst. We mogen van geluk spreken dat muggen geen Covid-19 overbrengen.
Vandaag is het 12 mei. De winkels zijn sinds gisteren terug open. Wat me onmiddellijk opvalt is dat er tegen aanbevelingen in veel drukte was. Vooral bij Ikea, Action en Primark was het bijzonder druk. Het doet me toch wel vragen stellen.. Als ik een lange rij zie zal ik mijn afstand bewaren en niet aansluiten. De lockdown duurt al lang genoeg, als iedereen rekening houdt met de huidige toestand moeten we geen nieuwe piek besmettingen verwachten. Op deze manier zijn we niet goed bezig. Ik hoop dat het gezond verstand zijn plekje terugvind. Wat denken jullie?
Hou jullie sterk.
Veel liefs,
Ni Ra
Bronnen
Ik haat muggen! En na deze post te lezen nog wat meer.
BeantwoordenVerwijderenHet valt me wel enorm op dat veel ziektes verspreid worden door muggen. Ik denk persoonlijk dat het nog moeilijker is om je te wapenen tegen zo een ziekte (als er nog geen medicijnen of vaccins zijn), dan door bijvoorbeeld dan corona.
BeantwoordenVerwijderen