Lieve medebloggers,
We starten de week van 4 mei, langzaam worden de maatregelen versoepeld. Ik ben benieuwd wat deze week gaat geven. Is onze samenleving er klaar voor? De gedachte van straten vol mondmaskers klinkt akelig, niet?
De wereld rond
De corona uitbraak valt volgens sommige te wijten aan de globalisering, anderen vinden dit onzin. Goederen, diensten, mensen, tegenwoordig kan alles eenvoudig getransporteerd worden in grote afstand. Mensen uit verschillende leefwerelden, culturen en economieën leunen dicht bij elkaar. Een mooi verhaaltje met positieve en negatieve gevolgen.
Onze reis vorig jaar in Italië, Quincinetto.
Foto gemaakt door schoonpapa Lieven.
Naast positieve effecten zijn er ook grote nadelen: Arme mensen worden armer en rijke mensen worden rijker. Fast-fashion merken dragen tot 10% bij aan de wereldwijde CO2-uitstoot, dit zijn bedrijven die hun kledij in landen produceren waar werknemers serieus onderbetaald worden. Lage lonen, vreselijke arbeidsomstandigheden.. Sommige fabrieken zijn in de ergste toestand. Denk terug aan de ramp in 2013, en kledingfabriek ingestort in Bangladesh, waar grote westerse merken hun kledij produceerden zoals H&M. Er waren 200 doden, die 20 cent per uur verdienden..
Fast fashion brands: ASOS, Primark, H&M..
Aan dit tempo raken de grondstoffen van de aarde op en krijgen we een milieu fiasco.Er zijn risico's verbonden aan globaliseren. Ik denk dat we te ver zijn om nu terug naar nul te keren. De wereld is een groot stuk afhankelijk van elkaar geworden. Ik hoop dat mensen hier toch bewuster gaan over nadenken. Een paar eeuwen geleden was dit ondenkbaar. Een belangrijk transportmiddel was toen de zee. Wilde avonturen van scheepslieden en piraten slaan mijn fantasie op hol.. Maar hoe was het leven op zee? Wat voor ziektes droegen de woeste golven met zich mee?
De pest van de zee
Reizen over zee was gokken met je leven. Gevaar lag op de loer. Veel schepen werden overvallen door piraten, Reizen over zee was gokken met je leven. Gevaar lag overal op de loer. Schepen werden overvallen door piraten, belandden middenin een storm of werden verwoest door rotsen. Eenmaal terecht in een windstilte kon het schip ook wekenlang rond dobberen op dezelfde plaats.Gevaren kwam niet enkel van buitenaf maar ook binnenin. Drinkbaar water en voedsel was schaars op lange zeetochten.Scheurbuik trof velen, de pest van de zee..jpg)
Als je lang samen moet leven in een kleine ruimte kan verspreiding snel gebeuren. Het schip was een verzameling van ziektekiemen. Niet enkel de verspreidingsfactor was een oorzaak maar ook de weerstand van mensen aan dek. Zwakke weerstand was er door onhygiënische omstandigheden maar ook het voedsel was een oorzaak. Voor hun intensieve arbeid waren vitamines en vetten noodzakelijk. Een onmogelijke missie op zee, voedsel bewaren was een groot probleem voor de lange tochten.
Vlees, vis en groenten hebben geen lange houdbaarheidsdatum. Diverse oplossingen kwamen aan boord: vruchten werden gedroogd, vlees en vis werd sterk gezouten. Een tevergeefse poging want in een kajuit kon het soms meer dan 30° graden wat al het voedsel uiteindelijk bedierf. Alles werd rot. Matrozen aten voedsel met maden, dronken besmet water met hun tanden op elkaar om geen worm binnen te krijgen... Gruwelijke toestanden.
Symptomen
Had je scheurbuik dan was je laatste uur drastisch geslagen. Deze verschrikkelijke ziekte kwam het meest voor aan boord van de zeelieden. Symptomen waren: pijnlijk tandvlees, onderhuidse bloedingen, botverdunning, bloedarmoede en slechte wondgenezing. De ziekte degenereert bindweefsel, na een poos bloedde je tandvlees en verloor je alle tanden. Een grote lichamelijke zwakte, bloedarmoede maakte de getroffen zeelieden apathisch. Werd deze ziekte niet behandeld volgde er een pijnlijke, langzame dood.Historici durven voorzichtig beamen: scheurbuik heeft meer levens geëist dan elke scheepsrampen, stormen en zeeslagen bij elkaar. Meer dan twee miljoen zeelieden werden getroffen zonder genade. Door de schaarse kennis over gezondheid vielen veel slachtoffers. Pas in de achttiende eeuw werd een medicijn gevonden: vitamine C. James Lind ontdekte in 1747 dat sinaasappels en citroenen helpen als behandeling.
Scheurbuik wordt namelijk veroorzaakt door een langdurig tekort aan vitamine C. Maar dit werd niet zo snel geloofd..
Citroenen en appelsienen
James Lind was een scheepschirurgijn die werkte voor de Britse marine. Hij deelde zijn ontdekking in 1747 maar had weinig invloedrijke contacten bij de marine en andere artsen. Zijn ontdekking werd letterlijk aan de kant geschoven. Er heerste al een andere theorie van een beroemde Nederlandse arts, Herman Boerhaave. Zijn theorie was dat de ziekte een vorm van onbalans tussen bloed, slijm, geel en zwarte gal was. Dit klopt natuurlijk niet, maar door Boerhaave's status werd zijn theorie geloofd, en James uitgewuifd. Een ramp in dit tijdperk, waar scheepsvaartverkeer groeide enorm in omvang.
Links heb je James Lind. Rechts: James Cook.
28 jaar later komt een andere James in beeld, genaamd James Cook. Hij kon wel een scheepsarts overtuigen van zijn ontdekking. Onderzoek toont aan dat verse groenten en fruit scheurbuik voorkomen. Alles verloopt een stuk makkelijker door zijn kennismaking met Gilbert Blane. Blane was niet onbekend met Lind zijn vroeger onderzoek en kon snel overtuigd worden. De twee kregen de overheid zo ver om schepen te voorzien van voldoende citroensap. De oplossing was nabij!
Anti-scorbitum
Tegenwoordig kan je de ziekte voorkomen met inname van vitamine-C tabletten, je hoeft dus geen tien citroenen te likken. Deze tabletten bevatten ascorbinezuur, die benaming is afgeleid van het woord "anti-scorbitum": Latijns voor anti-scheurbuik.Deze dodelijke aandoening was in slaapstand, tot een dokter in Sydney, Australië een patiënt over de vloer kreeg met scheurbuik in 2016. Penelope Jackson heette de patiënt, een oorzaak was snel duidelijk: ze at te weinig fruit en groenten waardoor haar vitamine inname schrikweekend laag stond. Daarna ontdekte hij nog enkele patiënten. Ze hadden suikerziekte en vreesden voor een te hoog glucoseniveau bij het consumeren van vers fruit. Dankzij de juiste kennis was dit probleem snel opgelost. Conclusie: vergeet nooit je vitamientjes!
Mijn favoriete "snoepjes" toen ik een kind was. Wie herkent ze?
Zorg goed voor elkaar.
Veel liefs,
Ni Ra
Bronnen
Leuk taalgebruik dat vlot doet lezen, dat is ondertussen jouw trademark! Scheurbuik is een onderwerp waar ik echt nog niet aan gedacht had en ik sta ervan versteld dat een ziekte na zo'n lange tijd weer de kop kan opsteken.
BeantwoordenVerwijderenJe blogs lezen echt heel vlot en er worden zeer goede links gelegd, wat echt aangenaam is voor te lezen.
BeantwoordenVerwijderenIk gebruikte vroeger dezelfde vitamintjes! Zou deze zelf als snoep kunnen opgegeten hebben.
Ik had wel al eens gehoord van scheurbuik, maar wist niet dat dit zo pijnlijk en extreem was!